1976, oprichting van de Stichting Jazz in Groningen

De SJIG zoals die in 1976 wordt opgezet is een echte bestuurlijke organisatie. Ze bestaat uit een bestuur en – anders dan de jazzwerkgroep – uit een Raad van Advies.

Men kiest voor een stichting als rechtspersoon. Het beleid wordt gezamenlijke vormgegeven met de Raad van Advies. Om mogelijke belangenverstrengeling te voorkomen kunnen belanghebbenden bij de uitvoeringspraktijk geen zitting nemen in het bestuur, maar wel in de Raad van Advies. Binnen het bestuur worden werkgroepen opgezet voor allerlei taken, bijvoorbeeld de programmering.

 

oprichtingdsakte

Oprichtingsakte SJIG

Bestuur

Het bestuur is verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding en de uitvoering van het beleid. In het eerste bestuur zitten Chris Peters (voorzitter), Eddy Determeijer (secretaris), Jos Andriessen (penningmeester), Ton Spelbrink (technisch voorzitter), Sem van Gelder, Syp Wynia en Henk Zwartenkot als gewone leden.

Raad van Advies

De adviesraad bestaat uit “muzikanten, podiumbezitters en anderzijds bij de Jazzmuziek betrokkenen”. De raad “stippelt in samenwerking met het bestuur het beleid uit en adviseert dit lichaam in alle voorkomende gevallen”. Ja, een jazzorganisatie met een wat ambtelijke structuur, maar de SJIG is tevreden met deze goed werkbare opzet.

In de raad nemen veel muzikanten deel: Jan Groenendal, Hans Hoeksema, Alan Laurillard, Jenne Meinema, Eduard Nick Blok, Ko de Regt, Jos Vaas, Adriaan de Voogd, Rein de Graaff, Wouter Strack, Wouter Hoogland en Peter Smids. De Raad en het bestuur vergaderen aanvankelijk apart, later doen ze dat gezamenlijk.

Het bestuur vergadert aanvankelijk bij iemand thuis, de gezamenlijke vergaderingen later vinden plaats in een zaaltje in het Heijmanscollege in de Nieuwe St. Jansstraat. Dat zijn openbare vergaderingen, iedereen die geïnteresseerd is kan aanschuiven en mag meepraten. Dit ontaardt vaak in tumultueuze vergaderingen, zonder notulen of duidelijke afspraken.

Ton Spelbrink: “Ja, dat waren geen gemakkelijke vergaderingen in die jaren. Heel chaotisch vaak. Afspraken werden niet nagekomen, notulen werden niet gemaakt en er zaten muzikanten bij die natuurlijk via de vergaderingen probeerden om voor zichzelf concerten te regelen.”

Ze gaan direct na de oprichtingsvergadering aan de slag met het opstellen van een programma. Veel geld en een eigen podium heeft de stichting niet, concerten vinden op meerder podia in de stad plaats: VERA, De Koffer en café Het Pakhuis. De SJIG organiseert zelf een aantal concerten en werkt veel samen met de andere podia.

Oosterpoort 

Het Cultuurcentrum de Oosterpoort gaat begin jaren 70 ook van start. Eén van de eerste concerten daar is de Thad Jones / Mel Lewis Big Band. De eerste jaren van de Oosterpoort is de Jazz in handen van de directie-assistent Peter Smids. Hij is de initiator van de JazzMarathon en van een prachtige serie Harlem Jump concerten.

Na het vertrek van Peter (hij wordt de eerste directeur van muziekcentrum Vredenburg in Utrecht) wordt de jazzprogrammering van de Oosterpoort voor de SJIG een zorgenkindje. De inhoudelijk kennis ontbreekt en de programmering dreigt in handen te komen van management- en bookingsbureaus. De SJIG slaagt er in een adviesfunctie (informeel) bij de programmering te krijgen. De samenwerking is jammer genoeg niet altijd even optimaal zal de komende jaren blijken.

Van 1980 tot 1986 is Adriaan de Voogd de programmeur van de JazzMarathon.

Programmeren of samenwerken

In 1976 is er binnen de SJIG de discussie of men zelf activiteiten (concerten, workshops etc.) gaat organiseren of dat ze er alleen maar is om andere podia en organisaties te stimuleren en te ondersteunen. Dus niet om zelf te programmeren. De statuten lokken de discussie wel een beetje uit.

De mix van zelf organiseren en samenwerken met andere podia is voor iedereen echter een goede oplossing.

Begroting

De baten van de SJIG bedragen in het eerste jaar ruim fl 17.000:

  • Gemeentelijke subsidie SJIG fl 11000 voor de reguliere SJIG-activiteiten en een afzonderlijk bedrag voor Amerika 200 jaar
  • Recettes uit concerten fl 4000
  • Bijdragen Oosterpoort en USVA (voor Amerika 200 jaar) ad. fl 2250

Aan gages voor muzikanten, workshops, films en lezingen worden fl14.000 uitbetaald, de rest bestaat uit belastingen en overheadkosten.

Ze hebben dat jaar een nadelig saldo van fl 40.

Concerten

Het jazzaanbod in 1976 in de stad is indrukwekkend, jaloersmakend bijna, tenminste vergeleken met het aanbod jazz in de 21e eeuw in Groningen. De ambities van de SJIG zijn hoog, naast de lezingen en in het kader van de Studium Generale, biedt de SJIG haar eerste reeks concerten aan waaronder een aantal in het kader van Oktober jazzmaand die een paar jaar eerder al was gestart als een landelijk (lees Amsterdams) terugkerend jazz promotie evenement.

Het aanbod heeft niet alleen te maken met de populariteit van jazz in die jaren, maar is ook te danken aan de samenwerking tussen allerlei podia en omdat er een aantal mensen in de stad zijn met liefde voor jazz, de juiste connecties hebben en die goed zijn in het organiseren van concerten en andere evenementen. Syp Wynia is bijvoorbeeld betrokken bij de start van VERA als open jongerencentrum en de start van de Zomermanifestatie. We zullen dan ook dezelfde namen in de eerste decennia vaak tegenkomen. Veel mannennamen helaas, jazz was blijkbaar geen vrouwenaangelegenheid.

VERA

Begin jaren ‘70 wordt de studentenvereniging op reformatorische basis – VERA – omgetoverd tot een open jongerencentrum, waar allerhande activiteiten moeten gaan plaatsvinden. Syp Wynia speelt daarin een belangrijke rol. Eddy, Adriaan en Sem krijgen contact met de jonge organisatie en zo ontstaat een jarenlange samenwerking tussen SJIG en VERA, met als resultaat een indrukwekkende serie van jazzconcerten door de jaren heen. Soms geproduceerd door de SJIG, soms door VERA, maar meestal in samenwerking. Naast Jazz ondersteunt de SJIG ook de blues concerten, geprogrammeerd door Jaap Hindriks.

Zomermanifestatie

Eveneens in diezelfde periode gaat de Zomermanifestatie  van start. Een belangrijk onderdeel is “Sterren in het Bos”, een serie van 4 of 5 zondagmiddagen muziek in het Sterrebos aan de Hereweg in Groningen. De programmering is in handen van Robb Kauffman. Al snel ontstaat er een goede samenwerking tussen Robb en Adriaan, hetgeen erin resulteert dat er elke zondag wel één of meer jazz concerten zijn.

Al met al ontstaat er een vruchtbare samenwerking met allerlei organisaties waardoor er een swingend jazzklimaat ontstaat. Waarin vrij snel ook jonge musici hun weg weten te vinden. Het zal resulteren in een aantal jazz-ensembles, die de weg naar nationale en internationale jazzpodia zal weten te vinden.

Het eerste SJIG-concerten

De SJIG organiseert in 1976 zelf in totaal 6 concerten:

  • Lee Konitz en Jimmy Raney op 29 april in VERA, met Al Levitt op drums en Peter Ind op bas. Op 27 april verschijnt er een voorbeschouwing in het Dagblad van het Noorden door Eddy Determeijer.
  • Jenne’s (Meinema) Jammin’ op 9 mei in de Oosterpoort
  • Djem op 17 oktober in Huize Maas, begin van een reeks zondagmiddagconcerten
  • Rein de Graaff-Dick Vennink op 24 oktober in Huize Maas
  • David “Honeyboy” Edwards in de Oosterpoort op 26 november
  • Johnny Griffin op 12 december in het Pakhuis

 

Jim Raney, foto Sem van Gelder

Voor meer concerten is geen geld omdat de SJIG een deel van de subsidie moet reserveren voor workshops etc., zo staat het immers in de subsidievoorwaarden.

Koco

Ter compensatie van het gebrek aan concerten de eerste maanden van dat jaar worden avant-garde concerten georganiseerd door de “stichting Koco”, de “Gestampte Pot” serie. De “stichting Koco” is een stichting van pianist Ko de Regt en kompanen, waarin Ko zijn activiteiten heeft ondergebracht.

De Gestampte Pot, is een serie concerten van met name Groningse muzikanten uit de hoek van de geïmproviseerde muziek.  Ko de Regt dus, Harry de Wit en Hans Hoeksema.

Gezamenlijke concerten

Hoewel de SJIG zelf geen concerten zelf meer organiseert dat jaar werkt ze wel samen met andere podia.

 

 

Op 8 maart 1976 staan Louis Hayes/Junior Cook in De Koffer geprogrammeerd, onduidelijk wie dit concert heeft georganiseerd.

 

 

 

 

 

Op 24 april 1976 treedt het duo Misha Mengelberg-Tristan Honsinger op in VERA, een combinatie van concert, cabaret en “da da” performance. Waarschijnlijk een gezamenlijk concert van de SJIG met VERA.

200 jaar Amerika – 100 jaar jazz” 

Naast een aantal concerten organiseert de SJIG in 1976 samenwerking met de USVA (Universitaire Stichting Vormings Activiteiten) en VERA ook een lezingenreeks over Jazz. De reeks vindt plaats onder de naam “200 jaar Amerika – 100 jaar jazz” en bestaat uit een reeks lezingen, films, concerten en workshops:

  • Een dubbelconcert van de Zwitserse groep OM en de toen nog maar 21 jaar jonge David Murray met zijn trio in VERA op 23 oktober in het kader van Oktober jazzmaand
  • Lezing van drs. Rudy Koopmans over “Recente ontwikkelingen in de Nederlandse geïmproviseerde muziek” op 8 november
  • Een concert van de Texaanse tenorsaxofonist Buddy Tate onder begeleiding van het Rein de Graaf Trio in VERA op 20 november;

JazzMarathon

Op 4 en 5 juni vindt voor het derde achtereenvolgende jaar het belangrijkste jazzevent van het jaar plaats, de Jazzmarathon, in het Groninger Cultuurcentrum, de Oosterpoort. De organisatie ligt bij de Oosterpoort, SJIG adviseert in de zijlijn.

De jazzmarathon biedt een indrukwekkende line-up:

  • Het Willem Breuker Kollektief
  • Het 10-koppige Instant Composers Pool
  • Uit Engeland het Mike Osborne Trio en Elton Dean’s Ninesens
  • Het kwartet van saxofonist Anthony Braxton met trompettist Wadada Leo Smith en ex- Coltrane drummer ElvinJones
  • Archie Shepp met een quintet.
  • Joe Albany (piano)
  • Art Blakey met z’n befaamde Jazzmessengers.
  • Pianist Cecil Taylor geeft een soloconcert.

 

Archie Shepp, foto Sem van Gelder

De SJIG organiseert tijdens de Marathon samen met de Oosterpoort een tentoonstelling van jazz- en bluesfoto’s die door amateurs en professionele fotografen in Groningen zijn gemaakt. In de foyers worden films uit de jazz- en blues geschiedenis gedraaid.

October jazzmaand

Verder dat jaar o.a. “October jazzmaand” in Groningen. Sinds drie jaar wordt landelijk de maand oktober uitgeroepen tot de maand van de jazz. En Groningen is op dat moment na Amsterdam waar het meeste gebeurt op jazz-gebied en heeft wat te bieden. In oktober 1976 spelen naast de al genoemde SJIG-concerten to.a. op diverse locaties in Groningen:

  • In de Bierkaai (Oosterstraat): diverse lokale en regionale jazzartiesten
  • Het Pakhuis in de Peperstraat heeft een reeks zondagmiddagconcerten, waaronder het duo Han Bennink op drums met de pianist Misha Mengelberg
  • In VERA speelt op 2 oktober SOLAT, een band met Surinaamse en Antilliaanse musici .
  • De Oosterpoort programmeert op 5 oktober meestergitarist John McLaughlin.

Op 19 oktober saxofonist Illinois Jacquet in het kader van de Harlem Jump serie.

Op 21 oktober niemand minder dan de bluesgitarist Muddy Waters.

 

Muddy Waters, fotograaf onbekend

Op 9 en 10 oktober in samenwerking met de Stadsschouwburg speciale kindermiddagen (“Toeten en Blazen”) met o.a. Randy Weston en Willem Breuker.

Kortom, het is indrukwekkend wat de gezamenlijke Groningse jazzpodia laten zien en horen in het eerste jaar van de SJIG.

 

Door naar 1977

De Stichting Jazz in Groningen wordt ondersteund door: